EMAKUMEAK, LANGILEAK ETA INDUSTRIAK

Ni XIX.mendearen bukaeran bizi naiz, hain zuzen, 1892. urtean, langile mugimendu baten hasieran eta industria iraultza batean. Emakume langile bat naiz eta 35 urte ditut, nire izena Maialen Etxeberria da eta Bizkaiko industria baterako lan egiten dut, meategian konkretuki. Denetarik egitera behartuta nago nire familia aurrera eraman al izateko, hala ere, aparteko orduak egin behar ditut, baina hala ere, nire burua itota sentitzen dut hilabetero ordaindu behar ditudan zergekin, ordaintzen didatena gutxirako ahilegatzen zaidalako. Honekin batera, ditudan lan baldintzak oso prekarioak dira, segurtasun gutxi, lan ordu asko, deskantxu oso laburrak eta soldata baxua. Hau ez zait bakarrik niri gertazen, baizik eta industria ezberdinetako langile guztiei. Eta hau guztia nahikoa ez balitz, baita emakumeek gizarte honetan gizonak gu baino hobeagoak direla jasan behar dugu, hau da, gizonak baino botere gutxiago dugu, gu bozkatzeko eskubiderik ez, baina haiek bai, gizonak baino gutxiago irabazten dugu, gure seme-alaben guraso-ahala gure senarrena da, emakumeak gure senarren esku gaude...etb. 

Gure lan baldintzak hobetzeko, etorkizun batean gure seme-alabak egoera hau ez izateko, enpresen buru gizonak gure lana behar den moduan kontutan hartzeko, emakumeak bozkatzeko eskubidea lortzeko eta gure egoera aldatu al izateko, langileek, emakumeek... hasi dugu langile mugimendu hau eta sufragio unibertsala ere. 

 Emakume   meatzariak 19. mendean (Bizcaia)                     Industrializazio garaia Euskal Herrian 1870-1930