Bergarako besarkada karlista baten ikuspuntutik

Bergara, 1839ko abuztuaren 31ean

Jada 6 urte daramatzat borrokan lehenengo gerra karlistan. Nik Karlisten alde egiten dut borroka, izan ere antzinako erregimenaren alde nago, elizak botere erlijioso absolutua izan behar duela uste dudalako eta foruen alde nagoelako. 

Karlisten artean, ezberdintasunak agertu dira eta horren ondorioz moderatu talde bat Maroto jeneralarekin bildu da gatazka honekin bukatzeko helburuarekin.

Bi armadak Bergarako zelaietan gaude bilduta, iparraldeko gerrari amaiera emateko asmoz. Karlisten alde, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Gaztelako batailoiak gaude. 

Baldomero Espartero Bergarako Isabeldar printzea eta Maroto gure jeneral Karlista ikusten ditut. Bapatean bata bestearengana doazela ikusten dut. Momentu batzuk geroago besarkada bat ematen dio batak besteari gerraren amaieraren aurkezpen sinboliko azalduz (bi egun lehenago Oñatin sinatu zuten hitzarmena). Bapatean soldadu guztiak beraien armak pabiloietan jartzen hasi dira eta nik ere beraien eredua jarraitu dut. Azkenik, armada guztiak aske nahasten hasi dira. Batzuk triste gerran norbait garrantzitsua galdu dutelako, baina beste batzuk berriz oso pozik, azkenean etxera bueltatu ahal direlako. Gerra karlista honek asko tristetu nau, izan ere nire anaia galdu dut, baina bestalde oso pozik nago gerra hau bukatzeagatik. Nekatuta nago hainbeste denbora borrokatzeaz eta espero dut horrelako gatazkaren bat berriro ez errepikatzea.

Bergarako besarkada sinbolikoa, 1939. urtea